jałowiec pospolity, jarzębina stare przepisy.

Jałowiec pospolity jest krzewem bardzo często spotykanym w lasach i na polach. Owoce jałowca, tak zwane szyszkojagody, mają działanie moczopędne, wpływają także na obfitsze wydzielanie soku żołądkowego i żółci, usprawniają trawienie, przyspieszają przyswajanie pokarmów, poprawiają apetyt. Przyrządzając napar z jałowca w celach leczniczych, bierze się najwyżej 1 łyżeczkę ziarenek (uwaga, zbyt duża dawka może mieć przykre działanie uboczne!), zalewa szklanką zimnej wody, podgrzewa aż do zagotowania, a potem zażywa 3 razy dziennie po łyżeczce. Ziele jałowca wchodzi w skład wielu mieszanek ziołowych i gotowych preparatów. Jagody warto zbierać również dla celów kulinarnych. Kilka ziarenek dodanych do dziczyzny, ptactwa, a także do bigosu, kapusty, ryb, cynaderek i niektórych grzybków przygotowywanych na marynaty (przede wszystkim do kurek) podnosi smak tych potraw. Dodając jałowiec do sosu dobrze jest ziarenka zmiażdżyć. Jeśli chcemy uzyskać alkohol o smaku ginu - dodajemy kilka granatowych jagód do czystej wódki, odstawiając na kilka dni do naciągnięcia. Zbiera się tylko dojrzałe, granatowe jagody, najlepiej późną jesienią, strząsając je z krzaków na podłożony papier. Taka metoda pozwoli ochronić ręce przed zadrapaniem. Przechowuje się - po starannym ususzeniu (bo inaczej zapleśnieją) - w szklanych słoikach, aby nie straciły aromatu.

Jarzębina dzieci robią z niej korale, przemysł spożywczy i monopolowy wykorzystuje ją do wyrobu nalewek i wódek, a zielarze zbierają i suszą (nie wolno jeść świeżych jagód!) dla celów leczniczych. Owoce jarzębiny zawierają wiele cennych składników, zwłaszcza dużo kwasów organicznych: jabłkowy, cytrynowy, bursztynowy, sorbinowy, ponadto sporo witaminy C. Do zbioru nadają się tylko jagody w pełni dojrzałe, ciemnoczerwone, a takie są dopiero we wrześniu, w październiku. Suszy się je w podwyższonej temperaturze luźno rozłożone, tak aby nie stykały się ze sobą. Przechowuje się w woreczkach z gazy lub luźno tkanego płótna, chroniąc przed wilgocią, bo bardzo łatwo ją chłoną. Z suszonych owoców przyrządza się napary, biorąc 1 łyżkę na szklankę wrzątku, zalecane w dolegliwościach nerkowych (odmiedniczkowe zapalenie nerek, piasek i kamica nerkowa), a wiosną - na wzmocnienie. Napar z owoców jarzębiny polecany jest również do płukania jamy ustnej i gardła. Działa ściągająco i leczy chore dziąsła. Owoce przeznaczone na napar do płukania dobrze jest przedtem rozkruszyć.